Een nieuwe balans

Wat kwam ik van ver dit jaar. Als ik terugkijk over het hele jaar, kan ik wel stellen dat de eerste helft volledig in het teken stond van het herstellen van mijn burn-out. Of misschien wel: het herstellen van mezelf.

Ik zette honderden pagina's overpeinzingen op papier, ik monitorde wat me gestresst maakte en juist energie gaf, en verdiepte me in methodes die rust in mijn hoofd en lijf konden brengen. Toen ik sommige van de pagina's met aantekeningen onlangs opensloeg, kwamen ze me vreemd of zelfs onbekend voor. De meesten bleek ik niet nodig te hebben.

De beste tip kwam van RTV Noord-collega Thijs in een nieuwsjaarsrondje helemaal aan het begin van januari. ‘Je wordt betaald voor de uren in je contract. Het is geweldig als je daarin zo goed mogelijk iets kan bijdragen. Maar waarom zou je daarbuiten eigen tijd opofferen? Die tijd is daar veel te waardevol voor.’ En dat klopt natuurlijk. Wie denkt op het sterfbed nou: had ik maar wat meer gewerkt?

Het zaadje naar een betere balans tussen privé en werk was geplant. Het lukte me langzaamaan werk na werktijd uit te schakelen. Weer op mezelf te zijn voor meerdere avonden op een rij zonder meteen in werkmodus te schieten. Zelfs het oordopjesschrijven en -testen kon ik uitstekend beperken tot alleen de vrijdag. Het tweede zwarte gat waar mijn energie in verdween, was weer meer een hobbyproject geworden. En de ophefmanie die Twitter heet, is allang in de prullenbak verdwenen.

Toen ik in november weer even een hele week werkte, merkte ik dat ik tijdens werktijd keihard wilde compenseren voor het gebrek aan mijn eerdere avondinzet. Ik schoot meteen weer door. Pas in de laatste fase van het jaar kalmeer ik ook daarin. Leg ik me er op toe dat niet alles lukt wat je wil op het werk. Is het rustiger in mijn hoofd, en volgens mij ben ik in de loop van het jaar ook een persoonlijkere, prettigere collega geworden. Is dat een bijvangst - of is het de hoofdmoot?

2023 was het jaar van een nieuwe balans tussen werk en privé.

En wat waren er geweldige dingen dit jaar:

• Hechtere vriendschappen met geweldige, persoonlijke en diepe gesprekken. Gedijde ik altijd goed in veel mensen een beetje leren kennen, daar haal ik nu het meest uit minder en hechtere vriendschappen: juist de diepte is zoveel mooier dan de breedte.

• Een onvergetelijke reis naar India en Nepal, die ik aan niemand zal verkopen als een móóie reis, maar die ongekend indrukwekkend was - in de cultuurshock van hoe het grootste volk ter wereld leeft. Zoveel viezigheid, zoveel lawaai, zo weinig individualisme, en dan ook nog met vijftien verschillende en openhartige karakters in de groep: één groot feest voor de relativering.

• Schik vinden in wielrennen, net zoveel samen als alleen. Wat is het fijn om op een mooie dag even de fiets te pakken en binnen drie kilometer in schitterende natuur te fietsen.

• Twee wintersporten in Oostenrijk waarbij ik voor het eerst echt met vertrouwen op de latten stond.

• Een heerlijke workation bij de Spaanse kust; halve dagen in de zon werken voor Noord, daarna ontspannen met de vrienden van het kantoor waar ik vrijdagen zit. Zwembad, hiken, kanoën op een turquoise meer.

• Sowieso: het nieuwe vrijdagkantoor. Het Launch Café is niet meer, lang leve zijn nieuwe, intiemere opvolger met veel van de leukste mensen van het Launch Café.

• De eerste vakantie echt op mezelf, ook zonder de levendige drukte van een hostel: een relaxte midweek met auto huren, strand, uit eten en rondstruinen op Mallorca.

• Beter dan ooit weten wat ik wil op relationeel en seksueel vlak, en dat durven uit te dragen.

• In de toegenomen rust die ik ook tíjdens werktijd pakte bij RTV Noord, eindelijk meer eigen verhalen geschreven die iets toevoegen. Waar ik trots op ben.

RTV Noord-verhalen waar ik trots op ben:

• Meer twintigers bij meetings voor Anonieme Alcoholisten en Narcotics Anonymous en waarom dat niet perse slecht is

• Jonge veiligelanders die voor overlast zorgen, hadden in hun thuisland vaak al problemen

• Een leuke inventarisatie samen met collega Marion: Snackbars worstelen met wegwerpplastic: 'Neem geen eigen bakje mee'

• Net na de overwinning in de Provinciale Staten: Wie zijn de medestanders van BBB in de provincie?

• Primeurs en verhalen over bouwplannen in Stad: Dit zijn de plannen voor de oude Niemeyer-fabriek in Stad - Zo gaat het Zuiderplantsoen in Groningen eruitzien - 'Cruiseschip' van DUO breidt uit met 70 meter hoge toren

• Een eigen signalering, een klein berichtje maar: KEI-week biedt prikkelarme ruimtes voor studenten. Ik vond het attentiewaarde hebben, en daarin was ik niet de enige. Caroline van der Plas tweet over het artikel en stelt dat de huidige generatie van de volgende generatie watjes maakt. Ze krijgt de wind van voren en verwijdert haar onwetende onderbuikboer. Wat weer een column in de Volkskrant oplevert.

Favoriete boeken:

1. Murat Isik - Wees onzichtbaar **** - Een boek dat aannames nuanceert en doorbreekt, over een Marokkaanse jongen die opgroeit in een probleemgezin in de Bijlmer. Juist het gewone maakt het zo beklijvend. Niets menselijks is niemand vreemd.

2. Marieke Lucas Rijneveld - Mijn Lieve Gunsteling **** - Een beklemmend schrijven over een veearts die verliefd wordt op een boerenmeisje en je met overweldigend taalgebruik, bijna puntloos, zinnen van pagina's, doordrenkt van komma's, donderend onderdompelt en ontvoert in zijn gedachten waar geen wenselijke maat meer op staat.

3. Tommy Wieringa - Dit zijn de namen **** - Deze moest even inzinken. Aanvankelijk lijkt het relaas van een groep Afrikaanse vluchtelingen die elkaar niet kunnen uitstaan vanwege hun situatie en verschillende afkomsten wat gekunsteld, maar misschien is dat wel omdat de situatie zo onbekend is. Gelukkig maar. De plottwist raakt hard.

4. Lize Spit - De eerlijke vinder *** - Knoop in de maag, dit Boekenweekgeschenk.

Favoriete films:

1. Jojo Rabbit ***** - Over een jongetje met Hitler als denkbeeldige vriend. Hilarisch, spitsvondig, geweldig creatief. Disney+

2. Barbie **** - Wist niet wat ik ervan moest verwachten, maar lachte smakelijk om bijna alle feministische en man-vrouw-verhouding grappen en knipogen. Bios

3. Roma **** - Schitterend zwart-wit portret over de gezinshulp van een rijkeluis-familie in Mexico, gefilmd op een wijze die duidelijk maakt dat ze haar hele leven wordt geleefd. Zó knap. Netflix

4. Oppenheimer **** - Lang, zo uitgebreid dat het tegen het einde wat meeslependheid verliest, maar dat moment supreme hè? Wauw. Bios

5. Tetris **** - Of het allemaal correct is, wie zal het zeggen, maar deze film over Tetris uit en in Rusland krijgen geeft een vermakelijk inkijkje in de spionerende Russische aard van afgelopen eeuw. AppleTV

6. Anne+ de film **** - Heerlijke feelgoodfilm die de serie rondom de leukste lesbienne van Nederland geslaagd opvolgt. Netflix

7. Boyhood **** - Twaalf jaar wordt een jongen gevolgd in zijn jeugd. Uniek, met tal van levensgebeurtenissen die niemand onbekend zullen voorkomen, maar vooral mooi in het alledaagse. HBO

8. Joker *** - In een polariserende wereld waarin mensen voelen dat ze er niet meer toedoen, is een Joker zo gemaakt, wil deze film maar zeggen. Daarin slaagt het.

9. The French Dispatch *** - Gek. Geinig.

10. Elemental *** - Niet Pixar's beste of inventiefste film. Wel eentje die veel immigrantenkinderen en buitenbeentjes zal vertellen: het kan écht. Disney+

11. Everything Everywhere All At Once * - Die prijzenregen slaat echt nergens op. Was Azië aan de beurt? Wat een ongebreidelde kots aan onzin.

Favoriete series:

1. Ted Lasso S3 **** - Waardige feelgood-afsluiter van een van de lekkerste series van afgelopen jaren. AppleTV

2. The Bear S2 **** - De geloofwaardige, ongepolijste personages zijn één ding; de waanzinnige inkijkjes in sterrenrestaurants en topgastronomie zijn sensationeel. Disney+

3. The Last of US **** - De speciale afleveringen die weinig met zombies te maken hebben, díe zijn geweldig. HBO

4. The Marvelous Mrs Maisel **** - Ach, wat een lekkere onderdompeling in deze Joods-Amerikaanse wereld van stand-up comedy in de jaren ‘60. Amazon

5. Doctor Who Specials 1-4 **** - Drie nieuwe afleveringen met David Tennant als de Doctor én een veelbelovende nieuwe Doctor in een nieuw tijdperk met de betere schrijvers van afgelopen jaren. Bring it on! Disney+

6. Severance **** - Wat als er op je werk-zelf een NDA wordt gezet waardoor je er niks van meekrijgt in je privéleven? En je tijdens je werk ook nog eens geen idee hebt wat je doet? Absurd, stilistisch, sterk. AppleTV

7. Shrinking **** - Psychologen geven elkaar, soms onbewust, luchtige levenslessen. Lichtvoetig en mooi. AppleTV

8. Will & Grace - The Revival *** - Bij gebrek aan alle andere opties de drie laatste seizoenen op dvd gekocht. Niet zo grappig als de oude seizoenen, wel leuk.

9. Missie Aarde *** - Grappig en zo typisch Nederlands knullig, deze kleine serie over complicaties op het enige Nederlandse ruimteschip. NPO Start

10. Fleishman is in Trouble *** - Serie over een scheiding en de complicaties in New York kijkt lekker weg. Disney+

Favoriete games

Dit jaar speelde ik meer games dan ooit, dankzij de vele vrije tijd vanwege mijn burn-out en omdat ik abonnementen afsloot op zowel Xbox Gamepass als PlayStation Plus Extra. De top 20 van 71 gespeelde games:

1. Star Wars: Jedi Survivor **** - De opvolger van mijn favoriete game van vorig jaar heeft méér actie, méér verhaal en méér te ontdekken, maar het laatste voelt na het uitspelen van het verhaal een beetje plichtmatig aan.

2. Stray **** - Deze dystopische game waarin je een kat bent is veel leuker en meeslepender dan ik vermoedde. Schattig maar met behoorlijke zweethandmomenten.

3. Norco **** - Sublieme acopalyptische point & click in pixelstijl, over buurtbewoners rond een vervuilende fabriek, met een heerlijke twist tegen het einde.

4. Minute of Islands **** - Neem niet teveel verantwoordelijk op je schouders, is het relaas van deze schitterend getekende 2D point & click-platformer.

5. Paradise Lost **** - Een game waarin je ontrafelt waarom je in een ondergrondse wereld van de Nazi's bent, waarom die is gemaakt en wat jouw rol erin is. Speelt sloom en klungelig, maar beklijft.

6. Kena: Bridge of Spirits **** - 3D-actie-platformer met lieve personages, een behapbare en leuke wereld en werkelijk subliem vloeiende actie.

7. Sea of Stars **** - De eerste turn-based game na Chrono Trigger en Pokémon Red/Blue die me zolang aan het spelen houdt. Geweldige retrostijl, leuk en toegankelijk.

8. Cocoon **** - Bijna mijn game van het jaar, ware het niet dat ik veel te kriegelig werd van wat getimede opdrachten tussen de briljantste gamepuzzels ooit in. Als je minder moeite hebt met timing in games: ga dit spelen.

9. Jusant **** - Het verhaal maakt amper uit, maar een enorme berg omhoog klimmen in een fraaie cartoonstijl met unieke controls, was nog leuker dan ik verwachtte.

10. The Forgotten City **** - Knap hoor, hoe dit raadsel in een besloten Romeinse stad je eerst totaal verloren laat voelen, maar toch altijd een gaatje en drive biedt om verder te gaan en de mysteriën ervan te ontrafelen.

11. Planet of Lana **** - Een Limbo-achtige platformer, maar dan met schitterende opgewekte beelden. Achteraf jammer dat ik zo snel een handleiding raadpleegde voor sommige puzzels.

12. GRIS **** - Prachtig uitziende platformer, met een verhaal dat abstract gaat over verwerking.

13. Sackboy : A Big Adventure **** - Note to self: deze hilarische coöperatieve actieplatformer volgend jaar weer oppakken.

14. Diablo IV **** - Wat speelt deze bezigheidstherapie heerlijk weg met wat vrienden online. Zonder het door te hebben had ik er meer dan 50 uur in zitten.

15. TREN **** - Dit nieuwe puzzelspel waarin je rijdt met houten speelgoedtreintjes is onderdeel van de PS4-game Dreams, maar moet gewoon zelfstandig worden uitgebracht. Zó inventief en leuk!

16. A Short Hike **** - Super klein, schattig spelletje over een vogeltje dat een berg wil beklimmen.

17. Forza Motorsport *** - Deze racesimulatie leverde een paar prachtige, intensieve en soms frustrerende online races op met een vriend en smaakt naar veel meer - maar de game voelt veel te beperkt en de kunstmatige intelligentie is lachwekkend slecht…

18. Gran Turismo 7 *** - Met als gevolg dat ik deze veel completere racegame voor de PlayStation 5 kocht… die weer veel minder weggedrag in de controllerbesturing weet te leggen.

19. Final Fantasy XVI *** - De ene keer ongelooflijk mooi, de andere keer stijf en traag. Ik wilde deze actie-RPG wel uitspelen, maar krijg kramp in mijn vingers van de actie die óf te automatisch is, of te intensief.

20. Inertial Drift *** - Totaal andere racegame, waarin je met twee sticks drift en stuurt. Moet ik toch eens online tegen wat bekenden spelen, dan voelt het misschien minder beperkt en floreert het meer!

21. Verder ook nog leuk dit jaar: Forza Horizon 5: Rally Adventure, Quake II Remastered, Warhammer 40K Darktide, Spider-Man Miles Morales, Sea of Thieves, Ratchet & Clank, Sommerville, Coffee Talks 2, Solar Ash, The Last Campfire, Hi-Fi Rush, Turnip Boy Comits Tax Evasion, Valheim - en Ghost of Tsushima pak ik misschien nog eens verder op. Ten slotte heet Starfield de grootste teleurstelling van het jaar. Geen overdonderende ruimtegame maar een micromanagementsimulator. Blergh.

Favoriete spellen:

1. Egizia - Shifting Sands **** - Compact en snel keuze-maak managementspelletje.

2. JunkArt **** - Hilarisch: in allerlei spelvarianten torentjes bouwen met asymetrische blokjes.

3. Codenames (herontdekking) **** - Leuk hoor, in een team woorden raden tegen een ander team.

4. Perudo **** - Kinderlijk eenvoudig en geinig blufspelletje met dobbels.

5. Mosaic: A Story of Civilization *** - Koninkrijk bouwen met genoeg keuzes om meerdere keren intrigerend te zijn vermoed ik, maar wat langzaam op gang.

6. King of Tokyo (herontdekking) *** - Snapte eerst niet wat dit spel leuk maakte; nu is het feit dat je kan doodgaan door uitdagingen aan te gaan juist verfrissend.

7. Bandido *** - Een coöperatieve variant op Sabotage. Geinig.

8. Cacao *** - Geroemd, maar niet al te onderscheidend managementspelletje.

9. Hacienda (herontdekking) *** - Vlot legspel waarin je kuddes op verschillende manieren uitbouwt om punten te verdienen, maar iedereen kan wel erg soepel zijn eigen gang gaan.

10. Paardenracen *** - Dit drankspelletje werd ineens veel leuker met Ik heb nog nooit-kaarten in de mix.

Favoriete restaurants (waar ik dit jaar voor het eerst dineerde, op chronologische volgorde):

1. Naud (Groningen) **** - Hele tafel vol alle shared-food gerechten, zoals parelhoen, paddestoel dumplings, bavette, tonijn steak tartaar; voortoetje. Alles is lekker!

2. Cicci (Groningen) *** - Mist net de X-factor voor deze prijs (€55 voor 5 gangen). Voorgerecht is bijzonder en ziet er niet uit: een bruine mousse over gepocheerd ei en rösti.

3. Huis de Beurs (Groningen) *** - Helemaal wat je verwacht van een historische tent met kleedjes op tafel: smaakvolle coq au vin en spareribs zonder botten. Niks speciaals, wel leuk.

4. Meursinge (Westerbork) *** - Het proeverijmenu van drie gangen is niet heel erg experimenteel, maar de short rib en het stoofvlees zijn erg goed.

5. Four Roses (Groningen) ** - Tex-mex studentenhap tegen restaurantprijzen. De saaiste spareribs in Stad.

6. De Vlindertuin (Zuidlaren) ***** - Zeven gangen, maar met nog veel meer er omheen. Weldadig genieten. Geen gedoe met moesjes, maar krachtige en diepe smaken van begin tot eind. Slechts het zout in het desert mocht wat minder. De meest verdiende ster in de buurt van Groningen; minder aanstellerig dan Noor en afwisselender dan Onder den Linden.

7. Bistro Boys (Groningen) **** - Weer een nieuwe kaart en weer zien de vier gerechten er goed uit. Het wordt de camembert, wat een met wijn opgeleukte fondue blijkt te zijn. Lekker - net als de limoncello tiramisu achteraf. Ook altijd een knusse topsfeer hier.

8. Ukraine Food (Groningen) *** - Vier gangen traditionele Oekraïense gerechten, dat betekent veel zware en machtige smaken. De kippenpaté en champignons-in-varkensvlees zijn hoogtepunten. Leuk om eens te proberen

9. Topoli (Groningen) *** - De Perzische gastvrijheid van een bediende met zijn twee ouders, het lang gegaarde vlees, de op de huid gebakken zalm en de smaakvolle saffraan kunnen niet verbloemen dat het hier aan de prijs is.

10. Osteria da Vinci (Groningen) *** - Ook op dinsdag is het smoordruk, ook met Italianen, maar de bruschetta is wat slap geroosterd brood met matige ingrediënten en m'n pasta met gepocheerd ei doet aangekoekt aan. Wel gezellig, maar Anno Domini is echt beter.

11. De Prael (Groningen) *** - Hipstereettent qua vormgeving en personeel met afstand tot de arbeidsmarkt, maar zonder hipsterkaart. Gaaf dat het er is maar weinig memorabel.

12. Pacha Mama (Groningen) **** - Nieuw van de eigenaren van Flo, en net zo creatief. Fantastische happen met boter vooraf, cervice en andere lichte bereidingen erna. Zachte vlees als hoofd voelt nog wat uit de toon twee weken na opening. Misschien wel wat specifiek om snel nog eens heen te gaan.

13. Houdt van Eten, nieuwe formule (Groningen) *** - Een half jaar aan het nieuwe menu gewerkt? Het lijkt verdacht veel op Bistro Boys en Naud, maar het is gangbaarder en minder excentriek. Hoogtepunt is het onofficiële desert: de Lemon Cheesecake Martini.

14. Roast (Leeuwarden) **** - Dit vleesrestaurant verrast in het verrassingsmenu, met mango-garnaal vooraf, in tempura gefrituurde geitenkaas met honing erna, drie bereidingen van lam als hoofd en een minder zoet, tintelender dessert dan het voorgerecht. Geweldige sommelier ook.

Op een gezond, liefdevol en open 2024!